Tα τελευταία χρόνια o όρος «ψηφιακός μετασχηματισμός» γράφεται, ακούγεται και γενικότερα αναφέρεται όλο και συχνότερα ως σημαντική πρόκληση της εποχής μας και του αποδίδονται διάφορες ερμηνείες.
Ένα πρώτο επίπεδο αναφοράς είναι ο μετασχηματισμός κλάδων και οι ανατροπές (disruptions) που αυτοί υφίστανται λόγω των ψηφιακών τεχνολογιών και των εφαρμογών τους (τεχνητή νοημοσύνη, διαδίκτυο πραγμάτων – Internet of things, ρομποτική, ψηφιακές πλατφόρμες, αξιοποίηση big data, κοκ). Συνέπειες αποτελούν η είσοδος νέων ανταγωνιστών που απειλούν τους εδραιωμένους ηγέτες, η αλλαγή των κανόνων λειτουργίας μιας αγοράς, των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και των παραγόντων επιτυχίας (Key Success factors). Για παράδειγμα οι αγορές των καταλυμάτων (και γενικότερα της ενοικίασης ακινήτων), της αυτοκινητοβιομηχανίας ή της τραπεζικής έχουν υποστεί σημαντικές αλλαγές λόγω της εμφάνισης νέων παικτών όπως η airbnb, η uber και tesla (αυτόνομα αυτοκίνητα) και τεχνολογιών όπως το blockchain και τα κρυπτονομίσματα αντίστοιχα.
Το δεύτερο σημείο αναφοράς είναι ο μετασχηματισμός των υφιστάμενων (συχνά αποκαλούμενων «παραδοσιακών») επιχειρήσεων και οργανισμών που καλούνται να προσαρμοστούν σε αυτό το περιβάλλον υιοθετώντας τις ψηφιακές τεχνολογίες.
Γι αυτές τις επιχειρήσεις, μεγάλες ή μικρές, οι προκλήσεις αφορούν αφενός την ενσωμάτωση των τεχνολογιών (σε επίπεδο εργαλείων και υποδομών) και αφετέρου την αναθεώρηση του επιχειρηματικού τους μοντέλου. Η δεύτερη πρόκληση αποδεικνύεται σημαντικότερη από την πρώτη καθότι επηρεάζει το σύνολο των επιχειρησιακών διαδικασιών τους (operations), από τον εφοδιασμό (logistics) μέχρι την παραγωγή και την πώληση, την καινοτομία (νέα προϊόντα και υπηρεσίες, κανάλια πώλησης επικοινωνίας και εξυπηρέτησης του πελάτη), τη λήψη αποφάσεων βασισμένων σε δεδομένα και φυσικά τις ψηφιακές δεξιότητες των εργαζόμενων σε όλα τα ιεραρχικά επίπεδα. Η έκταση αυτών των αλλαγών οδηγούν στην αναγκαιότητα προσαρμογής της νοοτροπίας (mindset) και (εξωστρεφούς, πελατοκεντρικής, data-driven) κουλτούρας του οργανισμού.
Συνεπώς, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται πρωτίστως ως θέμα τεχνολογιών, μέσων και εργαλείων αλλά εξ ίσου και περισσότερο ως project διαχείρισης αλλαγής (change management). Η διαπίστωση αυτή έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ελληνική κοινωνία, οικονομία και επιχειρηματική κοινότητα οι οποίες καταγράφουν ακόμη υστέρηση στην υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών, στην ψηφιακή ωριμότητα και ετοιμότητα, αλλά και παγιωμένες πρακτικές και νοοτροπίες που δεν ευνοούν την ευελιξία, την εξωστρέφεια και την προσαρμοστικότητα.
Του κ. Σέργιου Δημητριάδη, Αναπληρωτή Καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
